Stock vs custom Android: dit zijn de verschillen

Als je een smartphone of tablet met Android aanschaft, dan is de kans klein dat je daar stock Android op hebt staan. Vanwege de populariteit van bijvoorbeeld Samsung-apparaten, is de kans groter dat je een aangepaste Android-versie gebruikt (ook wel custom Android genoemd). Maar wat zijn precies de verschillen?

Stock, custom of AOSP?

Sommige mensen zweren erbij, en andere gebruikers kan het weinig schelen. We hebben we het dan over de Android-variant (dus niet versie) die op je smartphone of tablet staat. In de basis bestaan er twee smaken, namelijk stock en custom. Het verschil tussen beide versies zit hem in een hoop aspecten. Om allebei te begrijpen, duiken we in beide termen zodat het voor iedereen duidelijk wordt welke versie ze gebruiken. Zodoende kan elke gebruiker voor zichzelf bepalen wat wel en niet belangrijk is en of het misschien een goed idee is over te stappen.

Voordat we kunnen uitleggen wat het verschil tussen stock en custom is, moeten we een stapje terugnemen en kijken naar AOSP. Dat is een afkorting die staat voor Android Open-Source Project. Dit is in feite de basis van elk Android-systeem. Hier tref je geen typische eigenschappen aan die we doorgaans aan Android koppelen. Denk dan aan Google-apps en downloadwinkel Google Play Store. Bovendien is het zo dat AOSP het zonder allerlei aanpassingsmogelijkheden moet doen – je treft er veel minder aan dan je gewend bent.

Je zou de AOSP-variant van Android stock kunnen noemen. Maar stock zien we doorgaans als een Android-variant waar wel zaken als Google-apps en de Play Store aan toegevoegd zijn. Maar verder niets. Stock Android wordt over het algemeen als de beste variant van Android gezien, vanwege het simpele en kale karakter van het systeem. Deze variant heeft weinig tot geen vooraf geïnstalleerde apps en diensten, en wordt ook niet in snelheid beperkt door allerlei achtergrondzaken. Maar stock Android kan helaas soms achterlopen op customversies.

Wat krijg je bij custom Android-varianten?

Voor aangepaste Android-versies bestaan geen eenduidige regels. Maar wat ze allemaal overeenkomen is dat ze beschikken over functies, apps en diensten waar stock Android niet over beschikt. Zo hadden verschillende Samsung-toestellen bijvoorbeeld al jaren een ingebouwde donkere modus, voordat Google dat pas officieel met Android 10 introduceerde aan de stock variant. Het kan dus voordelig uitpakken voor jou als gebruiker wanneer je kiest voor een toestel met custom Android. Dan krijg je in elk geval een unieke ervaring voorgeschoteld.

Custom Android-versies herken je aan een aantal termen. Ten eerste gebruiken we de verzamelnaam custom. Maar omdat dat dat ook kan wijzen op een alternatieve Android-variant, zoals LineageOS of Apostrophy, zijn termen als custom UI (van user interface) of OEM-skin (original equipment manufacturer, oftewel de fabrikant van het toestel) gangbaarder als we het over Android-varianten van specifieke fabrikanten hebben. Andere aangepaste Android-software komt meestal van een groep die niets te maken heeft met welke Android-fabrikant dan ook.

Aangepaste Android-software kan dus producten toevoegen die je niet tegenkomt op stock. Maar de interface kan ook op de schop gaan. Samsung houdt het met OneUI redelijk dicht bij de stock Android-ervaring, terwijl Oppo en Xiaomi het idee geven erg op iOS te willen lijken met ColorOS en HyperOS. Zo ziet niet alleen het snelle menu er vaak anders uit, ook kunnen de notificaties uit dat menu losgetrokken worden en kan het instellingenmenu er helemaal anders uitzien of ingedeeld worden. Je moet er van houden – niet iedereen vindt zulke software mooi.

Voor- en nadelen van stock versus custom

Zoals je kunt voorstellen, zitten er nog meer verschillen tussen stock en custom Android. Stock Android biedt vaak een ‘pure’ Android-ervaring aan, zonder onnodige poespas, apps en interface-aanpassingen. Ook krijg je als gebruiker sneller updates en voelt alles soepel en snel aan. De batterijduur kan ook beter zijn, omdat er wellicht minder achtergronddiensten actief zijn. Daar staat tegenover dat je wat minder aanpassingsopties hebt, je minder (extra) functies tot je beschikking hebt en dat het besturingssysteem an sich niet uniek kan aanvoelen.

Kijken we naar custom Android-varianten, dan zien we dat die de Android-ervaring kunnen verbeteren met ingebakken functies waar stock niet over beschikt. Het design kan je daarnaast meer aanspreken. Ook kan het zijn dat je de vooraf geïnstalleerde apps wel fijn vindt. Custom biedt ook wat nadelen aan. Denk dan aan een trager en korter updatebeleid en veel bloatware. Dit zijn vooraf geïnstalleerde apps die je in veel gevallen niet kunt verwijderen. En de aangepaste interfaces, die zelfs doorgewinterde Android-gebruikers van hun stuk kunnen brengen.

Kan stock Android op elk toestel?

Soms krijgen we nog wel eens de vraag of het mogelijk is stock Android op élk toestel te kunnen installeren. En hoewel dat in theorie wel kan, moet je daarvoor als gebruiker door een aantal hoepels springen. Zo moet je de aanwezige software volledig verwijderen. Het is daarna aan jezelf om de stock versie te downloaden en te flashen, zoals dat heet. Online vind je vaak allerlei communities waar ze per Android-versie en toestel uitleggen hoe dit precies werkt. Maar omdat dit best wat werk vergt, raden we dit alleen aan voor de gevorderde Android-gebruiker.

Mocht je hier aan beginnen (en dat raden we in de basis af), wees je er dan van bewust dat je hiermee waarschijnlijk de garantie van je toestel inlevert. Ook kan het gebeuren dat je een Android-apparaat brickt. Dan doet het niets meer en kun je er ook niets meer mee doen. Mocht je toch op zoek zijn naar die stock Android-ervaring, dan raden we toestellen van zowel Nokia als Motorola aan. Nokia is meestal wat puurder, aangezien Motorola zo zijn eigen softwaretrucjes uitvoert. Op Google Pixel-apparaten tref je ook een aangepaste Android-variant aan.

Draai jij een custom of stock Android-versie op jouw smartphone of tablet?

Digital Markets Act: dit verandert er bij Google

Lees verder