Google en HTC vs Google en Motorola, wat is er nu anders?

HTC en Google: de deal

De aankondiging van vanmorgen kwam niet als een verrassing. Het gaat al jaren slecht met HTC en het bedrijf heeft te kampen met tegenvallende verkopen voor zijn smartphones. Google en HTC werken al jaren samen en het Taiwanese bedrijf maakte het eerste Android-toestel, het eerste Nexus-toestel en de eerste Pixel-smartphone. 

De exacte details van de deal tussen de twee bedrijven zijn niet bekend gemaakt, maar de hoofdpunten wel. Zo weten we dat Google een geldbedrag van 1,1 miljard dollar (ongeveer 925 miljoen euro) aan HTC betaalt. In ruil daarvoor neemt Google 2000 werknemers van HTC over, waarvan een groot gedeelte al werkte aan de Pixel-smartphones die de bedrijven samen hebben ontwikkeld en uitgebracht.

HTC zegt verder te gaan met de ontwikkeling van smartphones, met een afgeslankte portfolio, met ‘best in class’ engineering talent. Voor HTC zorgt de cash-injectie voor de mogelijkheid te investeren in bijvoorbeeld virtual reality met de HTC Vive, maar zal de afname in personeelskosten ook voor meer ademruimte zorgen. Google en HTC zullen wel blijven samenwerken bij het uitbrengen van Pixel-toestellen, waarbij Google waarschijnlijk HTC-fabrieken en het distributienetwerk van de Taiwanese fabrikant zal gebruiken.

Google neemt ook een (niet-exclusieve) licentie op HTC-patenten, iets wat niet opgenomen is in het geldbedrag van 1,1 miljard. Of het daarbij gaat om een nieuwe deal, of dat het gaat om het opnieuw onder de aandacht brengen van de PAX-overeenkomst die verschillende fabrikanten van Android-toestellen met elkaar gesloten hebben. Naast Google en HTC nemen ook onder andere LG en Samsung deel aan PAX en deze deal houdt in dat bedrijven gebruik kunnen maken van elkaars patentportfolio op het gebied van Android-toestellen.

Ander soort deal

In 2011 verraste Google de techwereld door Motorola Mobility over te nemen. Dit was op dat moment nog de smartphonetak van Motorola. Daarbij zien we meteen het belangrijkste verschil tussen de overname van Motorola Mobility en de overeenkomst met HTC: bij de nieuwe deal gaat het om de overname van een gedeelte van het personeel van de smartphone-afdeling. Bij overname van Motorola Mobility werd naast het volledige personeel van de smartphone-divisie ook de productiecapaciteit en de volledige patentportfolio van Motorola Mobility overgenomen.

Het doel van de acquisitie van Motorola was ook duidelijk anders. In de jaren na de introductie van Android brak een ware patentoorlog uit. Bedrijven klaagden elkaar over en weer aan voor vermeende patentschending. In 2011 kwamen verschillende fabrikanten onder vuur te liggen voor het gebruik van Android op hun toestellen. Vooral Apple en Microsoft roken bloed, maar ook kleinere bedrijven waren uit op compensatie voor vermeende inbreuk op hun octrooien.

Google nam daarom in 2011 de stap om Motorola Mobility over te nemen. Als een van de belangrijkste grondleggers van mobiele telefonie had het bedrijf een enorme patentportfolio opgebouwd met zeer belangrijke patenten. Net als met HTC ging het niet goed met de smartphone-afdeling en zou het catastrofaal uit kunnen pakken voor Android als een ander bedrijf er met deze patenten vandoor zou gaan. Daarnaast kon Google zijn patentportfolio in een keer flink vergroten, maar betaalde daar wel een flinke prijs voor: 12,5 miljard dollar.

Waarom verkocht Google Motorola aan Lenovo?

In de jaren na de overname van Motorola Mobility werkte Google samen met het kersverse Google-onderdeel aan nieuwe toestellen. Daarbij werd, naar eigen zeggen van het bedrijf, wel gebruik gemaakt van een buffer. Dat hield in dat de Android-afdeling niet direct communiceerde met de hardware-afdeling van Motorola. Dit om de schijn te voorkomen dat Google Motorola voor zou trekken ten opzichte van andere bedrijven die Android-toestellen uitbrachten.

Bij Motorola Mobility kwam oud-Google-topman Dennis Woodside aan het roer te staan en samen met Google introduceerde Motorola een aantal interessante toestellen, zoals de eerste Moto X en Moto G. Deze toestellen werden erg positief ontvangen, onder andere door de ongekende aanpasbaarheid van de Moto X, de software die behoorlijk dicht bij Android bleef maar toch interessante verbeteringen had en de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding van de Moto G. De toestellen leken aan te geven welke richting Google op wilde met Android-toestellen.

Begin 2014 verkocht Google Motorola Mobility aan het Chinese Lenovo. Voor Lenovo geen vreemde stap: dat bedrijf wist eerder een flink aandeel van de wereldwijde laptopmarkt te veroveren door de overname van het iconische laptopmerk ThinkPad van IBM. Voor Google waren de bedoelingen die het bedrijf had met de verkoop wat lastiger in te schatten, ware het niet dat de week voor deze aankondiging nieuws naar buiten kwam over een deal tussen Google en Samsung.

De overeenkomst tussen Google en Samsung ging over het gebruik van elkaars patenten, maar op de achtergrond speelden meer zaken. Samsung was en is als grootste Android-fabrikant erg belangrijk voor de toekomst van Android. Samsung heeft daarnaast als enige fabrikant vrijwel alles zelf in huis: het bedrijf maakt chipsets, displays, geheugen en meer.  Op dat moment was Samsung bezig met een nieuw besturingssysteem voor smartphones, Tizen. Samsung zou dit doen om minder afhankelijk van Google te zijn voor het geval het bedrijf er voor zou kiezen om Android exclusief te gaan gebruiken voor eigen (Moto)toestellen. Onderdeel van de deal tussen de beide grootmachten zou zijn geweest dat Google Motorola af zou stoten en dat Samsung de ontwikkeling van Tizen voor smartphones zou afbouwen. Officieel is dit nooit bevestigd, maar een week na het bekend maken van de patentovereenkomst verkocht Google Motorola Mobility en Samsung stopte de ontwikkeling van de smartphoneversie van Tizen. Overigens werd Tizen overigens later wel doorontwikkeld en gebruikt Samsung het besturingssysteem voor zijn televisies, smartwatches en smart home-apparaten. 

Waarom is de situatie nu anders?

Tot oktober vorig jaar bracht Google geen smartphones uit onder zijn eigen naam. In het verleden werden smartphones met Android hooguit in samenwerking met andere fabrikanten onder het Nexus-merk op de markt gezet, maar daar was altijd voor iedereen duidelijk wie de fabrikant was. Er waren wel Pixel-laptops en een Pixel-tablet verschenen, maar dit waren met apparaten voor ontwikkelaars en een soort referentieontwerpen voor andere fabrikanten om te tonen wat er mogelijk was met respectievelijk Chrome OS en Android-tablets.

De Google Pixel en Pixel XL hebben daar ogenschijnlijk verandering in gebracht. De toestellen, die in eerste instantie nog als Nexus-toestellen werden ontwikkeld, bevatten het Google-logo en op de presentatie of Pixel-website werd de maker van de toestellen, HTC, nergens genoemd. De Pixel-toestellen zijn een echt Google-product.

De vraag bij het uitkomen van de Pixel-toestellen was direct: wat wil Google nu eigenlijk met deze toestellen? Moeten ze concurreren met de iPhone? Moeten ze concurreren met Android-vlaggenschepen van andere fabrikanten? Of dienen de toestellen toch wederom als soort referentieontwerp dat andere fabrikanten laat zien hoe het ook kan? Dat laatste lijkt niet echt het geval: waar Nexus-toestellen tot de laatste generatie altijd een nieuwe feature aan Android toevoegden, waren de Pixel-toestellen zeker interessant, maar niet uniek qua functionaliteit.

Google heeft al eerder aangegeven dat de eigen hardware een meerjarenplan is en benadrukt dat ook nog eens in het persbericht dat uitgestuurd is na de overname van het HTC-personeel: over dit jaar zegt hardwarebaas Rick Osterloh, overigens bij Motorola verantwoordelijk voor de Moto X en Moto G, al enthousiast te zijn, maar hij is ook benieuwd naar wat de gezamenlijke krachten van de HTC-medewerkers en het hardwareteam bij Google de komende vijf à tien jaar kan laten zien.

Voor Google is er een goede reden om in te zetten op eigen hardware op dezelfde manier als dat Samsung een goede reden had om een eigen smartphonebesturingssysteem te ontwikkelen: om afhankelijkheid te verminderen. Samsung heeft het grootste gedeelte van de wereldwijde smartphonemarkt in handen en een nog veel groter deel van de markt voor Android-toestellen. Google is grotendeels afhankelijk van inkomsten van advertenties, in steeds grotere mate op mobiele apparaten, en wanneer Samsung zou besluiten te stoppen met aanbieden van Google-diensten, valt een grote inkomstenbron voor Google weg. Google slaat met een eigen smartphonelijn twee vliegen in een klap: het wordt minder afhankelijk van andere fabrikanten én het bedrijf diversifieert direct zijn eigen inkomstenbronnen.

Made by Google: serieus over Google Pixel

Google bevestigt met de overname van 2000 man aan personeel in Taiwan zijn hardwaredivisie en vooral de Pixel-lijn serieus te nemen. Google lijkt er klaar voor te zijn. Tot nu toe was dat zeker niet het geval: de Pixel-serie is wereldwijd slecht verkrijgbaar, zelfs in de landen waar het toestel wel officieel gelanceerd is. Op 4 oktober 2017 zal Google de nieuwe Google Pixel 2 en Pixel 2 XL aankondigen naast een reeks andere eigen Google-hardware. We zullen dan vermoedelijk ook meer horen over de toekomstplannen van het bedrijf.