Deepfakes zijn steeds makkelijker gemaakt, dankzij alle kunstmatige intelligentietools die de kop opsteken. Of het nou de paus is in een pufferjas of een man die zijn vrouw lijkt te bedriegen in Falso Amor op Netflix: soms is iets niet wat het lijkt. Een nieuw artikel van security-organisatie ESET binnen zijn Veilig Online-kennisplatform moet ons bewuster maken van dat nepnieuws.
Het staat online, dus moet wel waar zijn
‘Als het online staat, dan moet het wel waar zijn, toch?’ dat is de vraag die wordt gesteld in de nieuwe campagne. Je kunt tegenwoordig zo makkelijk voor de gek worden gehouden, door ChatGPT, door mensen die nepnieuws schrijven of door andere AI-tools, dat we niet meer zomaar onze ogen mogen geloven. Met deze vijf tips word je je iets bewuster van hoe dingen op het internet niet per se de waarheid zijn.
Zo kun je een nepnieuwsbericht maken over een aardbeving, zeggen dat hij heeft plaatsgevonden en allemaal nepbeelden genereren via bijvoorbeeld Dall-E, en mensen zullen je geloven: je levert immers naast tekst ook nog visueel bewijs aan van de ramp. We kunnen in de digitale wereld van 2023 echt niet meer geloven wat we zien. Hoe normaal het ook is om naar ‘bewijs’ op zoek te gaan dat iets waar is, moet je nu nog een extra dimensie toevoegen: checken of dat bewijs wel klopt.
ESET zou graag zien dat we naast onszelf ook kinderen aanmoedigen om kritisch te zijn op wat ze zien. Een beetje waakzamer zijn is een goede vaardigheid om te hebben. Zeker zorgen dat kinderen er zelf achterkomen dat iets op het internet niet klopt, is erg leerzaam. ESET wil dat je kinderen (en jezelf) leert:
1. Wat nepnieuws is
Sommige mensen hebben geen idee dat er zoiets bestaat als nepnieuws, of ze denken dat het alleen maar in tekst is, maar dat ze afbeeldingen gewoon kunnen geloven. Daarnaast is het ook niet iedereen duidelijk waarom iemand nepnieuws zou willen verspreiden, dus het kan helpen om daar aan je kinderen ook extra uitleg over te geven: wat drijft zo iemand?
2. Dat Google alleen doorgeefluik is
Google is een grote naam op het internet, maar dat betekent niet dat alles wat op Google staat klopt. Google is als zoekmachine in dat opzicht in de basis nog steeds een doorgeefluik. Ook wat er als eerste in de zoekmachine verschijnt hoeft helemaal niet waar te zijn.
![The Shining starring Jim Carrey : Episode 1 - Concentration [DeepFake]](https://i.ytimg.com/vi/HG_NZpkttXE/maxresdefault.jpg)
3. Lees niet alleen de kop
We zien het vaak: mensen die alleen de kop van een artikel lezen en dan al een gepeperde reactie plaatsen. De titel kan echter heel misleidend zijn, dus lees vooral het hele artikel.
![Spider-man: No Way Home but it's Tobey Maguire [Deepfake]](https://i.ytimg.com/vi/qW1HROOC9YE/maxresdefault.jpg)
4. Controleer op feiten
Zorg dat je checkt of iets wel feitelijk juist is. Doe dat bij een bron die je betrouwbaar acht (denk bijvoorbeeld aan bekende media zoals de NOS, maar ook de website van een bepaalde instantie zelf). Gaat het bijvoorbeeld om informatie rondom wetgeving, check dan de website van de Rijksoverheid.
![Jerry Seinfeld in Pulp Fiction [DeepFake]](https://i.ytimg.com/vi/S1MBVXkQbWU/maxresdefault.jpg)
5. Klopt de URL?
En als je dan naar de site van de Rijksoverheid gaat, pas dan op dat je niet naar Ryksoverheid gaat, of naar Rijksoverheld. Er liggen altijd hackers op de loer die doen alsof ze een betrouwbare bron zijn, maar dat niet zijn. Omdat ze niet dezelfde domeinnaam kunnen registreren, kiezen ze voor een naam die er heel erg op lijkt: alles om jou op het verkeerde been te zetten.
@deeptomcruise @parishilton and I are #sliving ♬ Aesthetic – Tollan Kim
Blijf met elkaar praten over dit soort onderwerpen: op die manier houd je elkaar scherp.
Heb jij thuis wel eens discussies over dingen die potentieel nepnieuws zijn? Hoe gaat dat? Laat het nu achter in de reacties bij dit artikel.
Reacties
Inloggen of registreren
om een reactie achter te laten
Ik las laatst in een boek een citaat: “als je de leugen vaak genoeg herhaalt, wordt deze waarheid.” Misschien is het niet 100% juist geciteerd, maar de strekking was wel zoiets. Het doet me denken aan de mop of anekdote die m’n vader weleens vertelt: iemand zei in oorlogstijd dat er haring verkrijgbaar was, hoewel dat niet zo was. Het hele dorp ging naar de plek waar die haring verkrijgbaar zou zijn en vertelde dus dat gerucht rond. Toen de eerste verteller dit zag, dacht hij “’t zal dan toch waar zijn” en ging zelf ook. Je moet dus kortom altijd proberen te achterhalen vanwaar een bericht komt, wat de orriginele bron is, etc. Probeer zelf te blijven nadenken, vertrouw een bericht enkel als je het meermaals ziet terugkomen en bij voorkeur dan op betrouwbare websites. Ik weet dat dit makkelijker gezegd is dan gedaan, maar ik vertrouw b.v. liever een arts of viroloog als het over een pandemie gaat dan een zelfverklaarde gezondheidsgoeroe. En als er eén arts of viroloog is die totaal iets anders zegt dan z’n collega’s, frons dan aub je wenkbrouwen en doe meerdere checks.
Gelukkig heb ik alleen de kop gelezen en hoef ik mij geen zorgen te maken. ?
Het is een zorgwekkende ontwikkeling waar deskundigen misschien onderzoek naar moeten gaan doen om dit binnen te perken te houden.
Overtreders – zekers als het bedrijven zijn – keihard aanpakken. Er is gelukkig al apparatuur ontwikkeld die van beelden kunnen achterhalen of er al dan niet mee gemanipuleerd is.
Los van deep fake of websites met discutabele berichtgeving: er moet vooral niet vergeten worden dat er mensen zijn die niet in staat zijn juistheid van berichtgeving in te schatten, te snappen of inhoudelijk te controleren. Zelfs dat de wil ontbreekt om inhoud te controleren als het niet in hun straatje past of acceptabel is in hun echo kamer. Of berichten van massa posters simpelweg hersenloos naar iedereen forwarden, ook naar degenen die het bericht origneel posten. Bizar dat op social media van de grote bedrijven zelf niet gecheckt werd op veel posters of bots, van accounts die in 16 uur ieder 2-3 seconden een bericht forwarden die 15 min duurden om alleen maar te lezen of in te zien
Die flauwekul over cirkel denken of de NOS betrouwbaar is en websites wel betrouwbaar zijn die in de top 100 staan van fake news en complotdenkers is een non discussie.
Als je toch ziet wat facebook er op zet wat fake is die doet er hard aan mee. Zo ook met al die andere media.
Ik vrees dat het helaas een verloren strijd is, zeker als kunstmatige intelligentie echt gaat domineren. Veel mensen hebben geen zin of tijd om kritisch naar het nieuws te kijken of hebben er de intelligentie niet voor. Alles moet tegenwoordig in hapklare brokken geserveerd worden. Er is geen ruimte meer voor nuance en verdieping. Hierdoor gaat de wereld subiet naar de kloten.
Ik ben bang dat we deze strijd gaan verliezen. Niet alleen wordt het gegenereerde beeld- en geluidsmateriaal steeds beter, het grootste gedeelte van de mensheid gaan bovenstaande handvaten niet gebruiken.
Complotdenkers WILLEN nu eenmaal conformatie hebben van hun mening en zullen alles voor waar aannemen ongeacht de bron of waarheidsgehalte.
En influencers vertellen ook altijd de waarheid volgens hun fans (Andrew Tate bijv)
Hi Latino, ik ben bang dat je daar gelijk in hebt, dat je er soms niet tegenop kunt boksen, omdat het zo goed van kwaliteit wordt, maar we blijven strijdbaar. Al kunnen we er maar één iemand één keer door op andere gedachte brengen, dan is het voor mij al dikke winst! 🙂
“Zorg dat je checkt of iets wel feitelijk juist is. Doe dat bij een bron die je betrouwbaar acht.” En zo blijf je in een cirkeltje. Want iedereen ziet weer andere bronnen als betrouwbaar. Voor de een is de NOS betrouwbaar, voor de ander is de NOS nepnieuws of staatspropaganda. Voor de een is blckbx.tv betrouwbaar, voor de ander is het complotdenken. Wat Nieuwsuur onlangs over de reacties op het vertrek van Kaag beweerde, en wat helemaal onzin bleek, versterkt het vertrouwen in de MSM niet bepaald.
Hi Sjoerd-1, ja, ook een betrouwbare bron maakt wel eens een fout, het blijven mensen die erachter zitten. Maar je hebt zeker een punt: op zich is de betrouwbare bron zeker aan subjectiviteit onderhevig. Maar in dit soort gevallen komt het dan van een heel vaag account en kun je daardoor wel eerder gaan twijfelen of het echt is. Het is geen wetenschap, meer een hulpmiddel om je hopelijk verder te helpen.
En vergeet die wanstaltige influencers en zogenaamde over het paard getilde BN-ers niet die deze influencers nakakelen. Want als zij het zeggen…..
Er gaan talloze mensen/jongeren het mentale schip in omdat vaak quasi medische adviezen worden overgenomen met dramatische gevolgen. Kennen we Silvia Millenkamp nog? Precies dat tot de macht tien!