Professor Roel Vertegaal
Professor Roel Vertegaal is een Nederlandse wetenschapper die al jarenlang het onderzoekshoofd is van het Human Media Lab in de Canadese Queen's University. Vertegaal ontwikkelt al 15 jaar lang nieuwe prototype-toepassen van flexibele schermen en net nu we binnen enkele maanden de eerste vouwbare telefoon zullen zien - vermoedelijk zal die van Samsung komen - wil Vertegaal al een volgende stap zetten.
Hij zet zich nu met zijn team achter de ontwikkeling van prototypes rond hologrammen, dat zijn beeldschermen die interactieve 3D-interacties toelaten zonder dat je er een brilletje voor nodig hebt. Het lijkt wel recht uit Star Wars geplukt. Toch wil Vertegaal maar al te graag zijn laatste prototype, de oprolbare Magic Scroll-tablet, aan ons voorstellen.
Eindeloos scrollen
De Magic Scroll is een tablet waarbij je het scherm in een kokertje kan oprollen. Het beeldscherm zelf is flinterdun en de koker bevat verder alle andere technische elementen die de Magic Scroll doen werken. Volgens Vertegaal is een toepassing van flexibele schermen in een prototype-tablet als de Magic Scroll een logische keuze geweest. "De Magic Scroll komt met een kokertje dat vrij groot is, maar het voordeel daarvan is dat je er ook heel het scherm in kan oprollen. Anderzijds is het toestel ook veel handiger om te dragen, want zo'n cilinder past veel gemakkelijker in één hand dan een gewone tablet."
De Magic Scroll met zijn koker en scrollwiel
Een van de grootse uitdagingen van werken met flexibele beeldschermen is de vraag waar je de apparatuur zelf kwijt kan. Schermen zijn dan wel flexibel, maar computerchips en alle andere elementen zijn dat niet. "Er bestaan al flexibele schermen in smartphones", legt Vertegaal uit. "Neem nu de LG G Flex, die had er een. Alleen zit het achter glas. Voor onze prototypes halen wij die glaslaag van telefoons weg."
Vertegaal zocht voor de Magic Flex een andere manier om het scherm flexibel te maken en toch alle technische aspecten van een smartphone kwijt te kunnen. "De oplossing om een cilinder te gebruiken spreekt wel tot de verbeelding, en zeker door de manier waarop online interacties werken. Alles draait om tijdlijnen en scrollen, waardoor je het idee hebt dat er een eindeloze stroom van content is. Er is bovendien een wiel aan de zijkant waarmee je dat scrollen kan vergemakkelijken."
Organic User Interfaces
Als we aan Vertegaal vragen wat volgens hem de belangrijkste toepassing voor flexibele beeldschermen is, dan stelt hij dat de schermen overal te zien zullen zijn. Hij noemt het idee 'Organic User Interfaces'. "Elke app of toepassing zou zijn eigen scherm of vormgeving kunnen hebben. Ik geef een voorbeeld: stel je hebt voor je op tafel een drinkbus staan met een mooi flexibel scherm er om heen en een kleine ingebouwde chip. Waarom zou ik dan nog in interactie met mijn smartphone gaan. Ik neem gewoon de drinkbus en open meteen de app die ik nodig heb."

Professor Roel Vertegaal is onderzoekshoofd van Human Media Lab aan Queen's University
Vertegaal vindt dat we van het idee moeten afstappen dat alles via een enkel apparaat moet verlopen, en dat is onze smartphone."Een smartphone is als een Zwitsers zakmes. We gebruiken het voor alles, maar eigenlijk doet het alles slecht. Wat wel handig is, is dat je altijd bij je kan dragen. Stel nu dat flexibele schermen één euro zouden kosten en een een processor twee euro. Stel dat je alle nodige elementen voor 15 euro kan maken, dan wordt het erg interessant om ze in alles te bouwen."
Recycling
Vertegaal denkt zelfs nog verder dan dat. "Vervolgens kunnen er interactieve labels komen op flessen of op andere producten." Toch ziet Vertegaal ook problemen. "Op het vlak van recyclen lijkt dit een groot probleem te worden, maar ook daar zijn oplossingen voor, want als een producten met schermen worden uitgerust verhoog je de waarde en bruikbaarheid, waardoor ze herbruikbaar worden, want het scherm in bijvoorbeeld je drinkbus is bijvoorbeeld toch nog te duur om het product zomaar weg te gooien. Mensen gebruiken hun telefoon dagelijks. Vanaf de moment dat je drinkbus op een gelijkaardige manier eruitziet en werkt, dan ga je er een stuk beter mee omgaan."
Waarom we nog papier gebruiken
Volgens de theorie van Vertegaal zouden we onze interactie die normaal gezien via onze smartphone zou verlopen nu meer verspreiden over verschillende schermen in onze omgeving. Het lijkt op het eerste gezicht een erg verregaande gedachte, maar als elk gebruiksvoorwerp slim is en taken overneemt van onze telefoon, dan zou dat tegelijk een oplossing zijn voor één van de vervelendste tekortkomingen van de smartphone waar we allemaal het meeste last van hebben: de beperkte accuduur.
"Eén van de redenen waarom mensen nog steeds documenten via een printer afdrukken is niet alleen omdat papier een beter contrast heeft, maar ook omdat het goedkoop en licht is, en je zo heel veel 'displays' kan hebben", zegt Vertegaal. Elke pagina is als een display, en je kan het ook nog eens vouwen en overal wegstoppen. Dat zijn allemaal eigenschappen die pakweg een tablet niet heeft."
Smartphones en tablets vervangen
Volgens Vertegaal maakt de populariteit van de printer vandaag de dag duidelijk dat er iets ontbreekt in de technologie die vandaag voor consumenten beschikbaar is. "If you can't beat them, join them. Het feit dat jij nog een printer thuis hebt staan, wil zeggen dat er iets mis is met jouw tablet of smartphone. Namelijk het feit dat je één zwaar, groot en dik scherm hebt dat ook niet flexibel is.
De professor geeft als oplossing dat flexibele schermen in allerlei alledaagse producten worden opgebouwd, en dat je in de toekomst in plaats van papier of smartphones en tablets, een stapeltje displays hebt waarmee je in interactie gaat. "Voor mij is het duidelijk dat de markt die kant op gaat", aldus de professor. "Zo'n stapeltje displays in combinatie met schermen ingebouwd in producten, vervullen de functies van je telefoon en andere apparaten." Een ringmap van verschillende applicaties, zo zou je dus kunnen noemen.
Een flexibel scherm van de start-up Royole
Stapsgewijs
Voor we zo ver zijn, is het nu nog afwachten op de vouwbare smartphone die volgend jaar door Samsung en Huawei op de markt zal verschijnen. Professor Roel Vertegaal ziet die vouwbare schermen als een tussenstap. "De chips van toestellen zijn niet flexibel en daarom maken ze het mogelijk om hem alleen doormidden te vouwen. Een vouwbare telefoon kan je beter beter beschermen, want onze prototype schermen zijn vrij kwetsbaar en gaan na een tijdje kapot. Bij een vouwbare telefoon kunnen heel veel elementen van een gewone telefoon behouden blijven."
Het proces van flexibele telefoons zal dus stapsgewijs verlopen. Eerst zullen de vouwbare schermen verschijnen, en als die een succes zijn, worden er volgende stappen gezet. Voor massaproductie zullen ze bijvoorbeeld eerst een fabriek die gewone LCD-schermen maakt moeten ombouwen, en dat is een hele investering. Als producten een succes zijn bij de consument kan er bijvoorbeeld geld vrijgemaakt worden om een nieuwe, gespecialiseerde fabriek te bouwen.
Uitvouwbaar toetsenbord
We vroegen ook aan Vertegaal om een reactie van een uitspraak van Huawei CEO Richard Yu, die stelde dat de nieuwe, vouwbare telefoon van zijn bedrijf een pc zal kunnen vervangen. Je kan het scherm namelijk uitvouwen, waardoor het vele malen groter word. "Dat zeiden ze van de tablet ook. Ik denk eerder dat het een vervanger zal worden van de tablet."
Al moet Vertegaal toegeven dat afhankelijk van de manier waarop de Chinese fabrikant de software van zijn product gaat ontwikkelen, er wel mogelijkheden zijn. "De vraag is of je net als bij een prototype dat wij eerder hebben ontwikkeld, de PaperFold, het onderste gedeelte zal kunnen gebruiken als een toetsenbord. In dat geval krijg je een soort van laptop, en op die manier heeft hij ietwat gelijk. Langs de andere kant is een touchscreen-toetsenbord zoals op een tablet nog niet helemaal hetzelfde als een volwaardig, fysiek exemplaar."
Dit is de PaperFold, een eerder prototype van Human Media Lab
Kwetsbaar
Een opvallende achilleshiel die flexibele beeldschermen vandaag hebben is hun kwetsbaarheid volgens Vertegaal. Hij stelde vast dat beeldschermen na een tijd kapot gaan, en er is nog geen echte oplossing voorhanden "Je kan flexibele beeldschermen wel een beetje beschermen door middel van plastic, dat doen wij ook. Als je een vouw in het scherm zelf maakt, is het kapot."
Een andere vaststelling van Vertegaal is dat AMOLED-schermen kwetsbaarder zijn dan LCD-schermen. De active matrix van Oled schermen laat het licht door dat afkomstig is van individuele pixels die oplichten, maar die active matrix kan niet vastgemaakt worden aan het scherm. Het zit dus los, en als je vervolgens een scherm buigt, dan kunnen de pixels na een tijdje verkeerd zitten, en dan is het scherm onbruikbaar. Bij LCD-schermen heb je dat probleem niet, want het licht is gewoon afkomstig van één enkele lichtbron.
De eerste stap
Er zijn dus nog wel een aantal stappen en hindernissen die fabrikanten zullen moeten overwinnen alvorens we richting de Organic User Interfaces gaan die Roel Vertegaal omschrijft. Duidelijke hindernissen zijn onder andere: de kwetsbaarheid van schermen, het niet buigbaar zijn van computerchips, recyclage, en de grote budgettaire uitdagingen die met elke nieuwe technologische ontwikkeling komen.
De eerste grote stap wordt de vouwbare smartphone voor consumenten. Volgend jaar krijgen we zowel de interpretatie van Samsung als die van Huawei te zien, en dit jaar zou Samsung hem alvast tonen. Wij kijken ernaar uit vol ongeduld en een stevige bak popcorn.

Een van de vele afbeeldingen van de vouwbare Samsung-telefoon